Moet kunst rechtser?
Een nieuwsbrief over geheime subsidie-aanvragen, vallende monumenten en rechtse kunstliefhebbers.
Maar nu eerst: de persberichten van onze leden!
Holland Festival
"Als je 77 jaar oud bent, en allerlei tijdperken, ontwikkelingen en regeringen hebt meegemaakt, dan ben je flexibel en voortdurend in verandering. We veren mee met de tijd, lopen voorop en roeien tegelijkertijd tegendraads tegen de stroom in: avant-garde, cutting edge, groundbreaking, onderscheidend, nooit mainstream." Holland Festival geopend in aanwezigheid van Prinses Beatrix.
Het Nut
"Goed goud geld heeft bij eerdere vertoningen niet alleen indruk gemaakt op het publiek, maar ook € 101.332,80 aan overtollig kapitaal opgehaald voor de financiering van de wereldreddende theatrale conferentie op Oerol Festival in 2025, genaamd De Kapitalisten. Het publiek werd tijdens de voorstelling opgeroepen om hun overtollige kapitaal af te staan voor dit nobele doel." Baanbrekende theatervoorstelling Goed goud geld komt terug
Theater Kikker
"HKU en Theater Kikker pakken uit met gratis kunst in de openbare ruimte. Op Janskerkhof, een druk knooppunt midden in de stad waar de bussen en fietsers normaal gesproken langs razen, is er nu een plek om stil te blijven staan. Studenten van HKU Theater en HKU Design nodigen je uit om hier hun werk te bewonderen." HKU en Theater Kikker pakken uit: Zomers cadeautje voor de stad – kunststudenten presenteren hun werk in glazen containers op Janskerkhof
Let op: de onafhankelijke journalistiek van Cultuurpers is altijd belangrijk, maar juist nu extra nodig. Is je omzet kleiner dan 250.000 euro, steun dan Cultuurpers met 175 euro per jaar. Als je organisatie meer dan 250.000 euro per jaar omzet, is het 360 euro.
Beste lezer,
Waarom is een subsidieaanvraag niet openbaar? De oordelen van adviescommissies cultuursubsidie zijn dat wel, dus waarom de aanvraag niet? Is dat omdat aanvragers bedrijfsgeheimen delen, zoals namen van projecten en van mensen? Maar het gaat niet om auto-industrie of ASML. Kunst is toch hoe dan ook allerindividueelst. Sinds wanneer is een plan voor een kunstwerk, een festival of een voorstelling dus een concurrentiegevoelig bedrijfsgeheim?
Het is hopelijk niet omdat aanvragers namen noemen van mensen die zelf niet weten dat ze genoemd worden. Of omdat aanvragers vastgoedplannen lanceren die externe kenners van de vastgoedmarkt dubieus vinden. Dat gebeurde tijdens de vorige ronde van de Raad voor Cultuur.
In het Utrechtse subsidieadvies, dat het einde zou kunnen betekenen van een paar zeer gevestigde instellingen, stond zo'n zinnetje waar ik aan bleef haken: "Ook vindt ze de risicobeheersing matig uitgewerkt, en ontbreekt er een overtuigende strategie bij tegenvallende inkomsten."
Heldere quotes
Het ging over de aanvraag van Festival Tweetakt, dat met het Nederlands Filmfestival, IMPAKT en BAK tot de verliezers in Utrecht behoort. De uitspraak van de adviescommissie cultuursubsidie over die ‘gebrekkige risicobeheersing’ schreeuwt om verdere toelichting. Ik wil dan heldere quotes zien, passages, verwijzingen naar hoofdstukken die over die risicobeheersing gaan, zodat ik snap waarop de commissie haar oordeel baseert. Nu moet ik het doen met die vage uitspraak, die wel essentieel is, omdat er verder amper harde kritiek op het Festival gegeven wordt.
Wat natuurlijk niet wegneemt dat het landelijke jeugdtheaterfestival al eeuwen onder vuur ligt. Het was ooit immers vooral een showcasefestival voor inkopers van kunsteducatie in Den Bosch. Toen het daar bedreigd werd, vluchtte het naar Utrecht en groeide het groter, maar inmiddels wordt het opnieuw in zijn voortbestaan bedreigd. Vooral omdat de commissie vindt dat er niet genoeg divers regulier publiek getrokken wordt: Nederlands Filmfestival, BAK en Holland Opera onder gedupeerden: Utrechtse adviescommissie rekent af met oude bekenden.
In vrijwel alle beoordelingen gaat het in Utrecht overigens over die band met het publiek, wat een uitgesproken VVD-achtig standpunt is, terwijl het aantal instellingen dat geprezen wordt vanwege hun aandacht voor diversiteit weer typisch links is. Zo is iedereen boos en iedereen blij.
Merkenonderzoek
Hendrik Beerda ontdekte in zijn Merkenonderzoek dat er weinig verschil is in smaak tussen links en rechts. Zeker als het om de top tien gaat. Vooral de hoge score van Bløf in beide categorieën is opmerkelijk.
Ik verbaasde me vervolgens nog meer over deze opmerking van Beerda: ‘Dit gegeven maakt het direct ook interessant voor cultuurinstellingen. Vooral dans-, opera- en theatergezelschappen hebben flinke groeimogelijkheden als ze zich breder profileren in de samenleving en durven te investeren in de aanhang van partijen als PVV, VDD, NSC en BBB."
Hoe doe je dat? Moet er meer vreemdelingenhaat in de concerten bij het Concertgebouw (47 op de lijst)? Moet Oostpool (149) meer koeien op het toneel zetten, het Holland Festival (119) moslims gaan bashen?
Onafhankelijk
Voor mensen die mochten twijfelen aan de onafhankelijkheid van Cultuurpers: trouwe samenwerkingspartner Holland Festival volgen we uiterst kritisch. Ik kwam er gisteren bijvoorbeeld niet echt lekker in, bij de opening: Openingsfeest Holland Festival verdrinkt in Westergasfabriek. Wat niet wegneemt dat ik nog steeds uitkijk naar de editie die op 6 juni van start ging: De beste kans op totale verbijstering. Waarom je volslagen onbekende voorstellingen mee wil maken in het Holland Festival.
En soms waait de nuance vanzelf langs. In de vorige nieuwsbrief waarschuwde ik nog voor te veel focus op de pesterige BTW-plannen van Schoof-1. Dus was ik blij verrast toen begin deze week die landelijke advertentie van heel veel verschillende partijen in de kranten stond: Unieke samenwerking tegen BTW-voornemens. En nu doorpakken.
Tot slot nog aandacht voor een festival dat dit jaar nog niet in de top vijftig staat van Beerda. Op Delft Fringe kreeg ik dat festivalgevoel wat de zomer altijd zo mooi maakt: Bij Delft Fringe bieden huiskamers de laagst mogelijke drempels voor aanstormend talent.
Dat was het voor deze week. Vergeet niet om lid te worden, als je dat nog niet was. Of een donatie te doen
Tot de volgende!
Wijbrand Schaap.