Geen debat

Hoe de extreemrechts de Tweede Kamer bespeelt en we misschien troost vinden in de elementen

Beste lezer,

Je zou eigenlijk een vers-van-de-pers verslag krijgen van het cultuurdebat in de Tweede Kamer. Maar dat debat is niet doorgegaan. Gisteravond heeft de machtige PVV besloten om het deze dag alleen over media te hebben. Het debat over cultuurbeleid is uitgesteld tot 20 juni, ruim na de Europese verkiezingen. Een dag of tien voor de uitslag van de subsidierondes bekend wordt.

Hoe dat debat gaat lopen? Niet veel anders dan vandaag waarschijnlijk. Dat de PVV de hele NPO nutteloos vindt, wisten we al. Dat ze daar niet over willen praten? PVV-cultuurwoordvoerster Martine van de Velde ging er vol in, en was voor geen enkel tegenargument vatbaar. Ze voert de opdracht van haar leider uit. Die vindt ook dat alle cultuursubsidies voor (linkse) kunst moeten verdwijnen. Wat de vraag oproept waarom de PVV vorige week de Raad voor Cultuur uitnodigde voor uitleg over het Nederlandse kunstbeleid. 

Martine van de Velde was het enige Kamerlid dat op de door haar partij aangevraagde sessie aanwezig was. Andere fracties ontbraken. Het kan zijn dat ze andere dingen aan hun hoofd hadden, maar het beeld van een hele Raad voor Cultuur voor een lege Tweede Kamer zei veel. Gênant, maar ook apocalyptisch. De Tweede Kamer, bestaande uit een ratjetoe aan eenmansfracties (waar ook de PVV toe gerekend kan worden), heeft de tijd, het talent en de menskracht niet om zoiets fundamenteels als onze cultuur serieus te behandelen. 

De Raad, die met goede bedoelingen het eigen beleid kwam uitleggen, heeft waarschijnlijk alleen zijn grootste vijand meer munitie verschaft. Kijk in ieder geval naar de video. Een uur uiterst vriendelijk en welwillend ongemak, perfect in beeld gebracht door statische camera's.   

Open Depots

Hoe de vlag er nu bij hangt bij VVD, NSC, BBB en PVV?  Grote kans dat de kunstsubsidies de komende jaren, nog meer dan nu, gaan naar materieel en immaterieel erfgoed. Dat is op zich niet erg en we hebben er een wet voor. De museumsector snakt naar meer veiligheid, en eigenaars van monumenten staat het water soms letterlijk aan de lippen. Ze kunnen de aandacht dus goed gebruiken. 

Alles wat valt onder die andere wet, die op het 'specifiek kunstbeleid', is echter vogelvrij. Het maken van nieuw erfgoed, ofwel 'hedendaagse kunst', op een podium, achter de computer of in een atelier, zullen de liberalen en populisten graag aan de markt overlaten. Ik denk dat dat zorgt voor nieuw gemaakte kunst die in nauwe relatie staat tot erfgoed, immaterieel of niet: Landgoedtheater, monumentaal werk, repertoiremuziek- en toneel, oude meesters. 

Voor ieder ander: goed om nu al te gaan nadenken hoe je anarchistische, schurende en cultureel diverse kunst meer geschikt kan maken voor de nieuwe politieke wind. 

Misschien dat de trend om musea minder statisch te maken daarop aansluit. Het Rotterdamse museum Boymans heeft met het Depot al van de nood een deugd gemaakt. Het voor onbepaalde tijd gesloten museum heeft er een attractie van jewelste bij. Dat lijkt een trend te zetten.

Groninger kunstverslaggeefster Annika Hoogeveen ging kijken in de jubileumtentoonstelling van het Groninger museum en zag veel moois. Ook Groningen zet de deuren naar het achtertoneel open: Verborgen verleden en nieuwe inzichten in ‘Groninger Museum 150 jaar – Behind the Scenes’  

Persberichten van onze leden

ZId Theater

"Het 12-daagse festival, bekend om zijn inclusieve en grensverleggende karakter, biedt een platform aan internationale makers die persoonlijk betrokken zijn bij en de noodzaak voelen om in dialoog te gaan over hedendaagse kwesties. Het programma van 2024 omvat tien voorstellingen uit o.a. Nederland, Italië, Duitsland, Brazilië en Kroatië. Naast de voorstellingen biedt het festival tijdens het rand-programma meer verdieping van het festival in de vorm van interactie en dialoog." ZID Theater presenteert programma voor ExploreZ Festival 2024 

Amsterdam Museum

"Ik was verbaasd hoe weinig de meeste Amsterdammers en New Yorkers weten over Nieuw Amsterdam en de Lenape. En dat terwijl de naam Amsterdam werd gebruikt om zich het gebied eigen te maken. We zijn vereerd dat we samen met vertegenwoordigers van de Lenape en het Museum of the City of New York dit onderbelichte deel van de Nederlandse koloniale geschiedenis kunnen laten zien.’’ Tentoonstelling over Nieuw Amsterdam vanuit Inheems perspectief 

Ik dank je dat je helemaal tot hier hebt gelezen. En weet ook dat het alleen kan dankzij de steun van lezers die doneren, lid zijn van Cultuurpers of een abonnement op deze nieuwsbrief hebben.

Heb een mooie dag!

Wijbrand Schaap, hoofdredacteur

PS: Zorgen om de vrije pers

Deze week bracht Free Press Now een onderzoek naar buiten: het aantal intimiderende juridische procedures tegen journalisten is uit de hand aan het lopen. Dat brengt de vrije pers in gevaar. Sommige media ontvangen tientallen zogenaamde blafbrieven per maand. Een enkel dreigement kan al genoeg zijn om onderzoek stil te leggen. Zeker kleine mediaorganisaties en freelancers hebben geen middelen om de vaak loze claims te weerleggen, die de vaak rijke partijen inzetten om hun zaakjes veilig te krijgen.

Bij Cultuurpers kunnen we daar inmiddels over meepraten. Het is de vraag, en die stel ik hier nadrukkelijk, of we in de cultuursector zo met elkaar moeten willen omgaan. Is een publicatie die je misschien minder goed uitkomt wel echt al dat geld waard dat aan advocaten wordt uitgegeven? Advocaten die vaak ook geen bal om de kunst geven? Is een juridische procedure, die al gauw in de tienduizenden euro's kan lopen, een nuttige besteding van subsidiegeld dat voor kunst bedoeld is? 

Ik vraag dit, uiteraard, voor een vriend. Onderzoek FPU: toenemende juridische druk op Nederlandse media wordt onderschat | Free Press Unlimited

En gelukkig hebben we veel vrienden, waarvoor dank. 🙂

PPS: Het Chabot-effect?

"Tijdens de gehele Boekenweek-periode is de afzet 3% hoger dan in 2023. Voor enkel Nederlandstalige boeken geldt dat de afzet 2% lager is dan in 2023. Deze daling komt voort uit een lagere afzet Nederlandstalige boeken via het online verkoopkanaal. In 2023 werd t.t.v. de Boekenweek een populair kookboek gelanceerd, dit verklaart een deel van de daling. Tijdens de Boekenweek-periode is de afzet via het offline verkoopkanaal hoger dan in 2023, alle talen +6%, enkel Nederlandstalig +3%."