Nieuwe helderheid

Alles wat je wilde weten over Rutger Pontzen, het Utrechts Centrum voor Kunsten, het Ravijnjaar en het grootste cruisschip ter wereld

Beste lezer,

'Het beste wat kunst kan veroorzaken is toch dat het je eigen smaak op de proef stelt. Dat je uitgangspunten ter discussie worden gesteld van wat mooi of lelijk is, goed en slecht, intrigerend of slaapverwekkend. Kunst mag een beroep doen op je empathie, van je vragen je te verplaatsen in wat anderen maken. Ook al heb je daar niet veel affiniteit mee.’

Prachtig citaat van Rutger Pontzen. De kunstcriticus van de Volkskrant gaat met pensioen en interviewt zichzelf in de krant: Scheidend kunstcriticus Rutger Pontzen heeft thuis geen kunst aan de muur, want: ‘Goede kunst slaat een spijker in je kop’ | de Volkskrant.

Vooral het tweede deel van dit citaat, over het beroep dat kunst mag doen op je empathie, fascineert. Want feitelijk stelt hij hier geen voorwaarde voor waar kunst aan moet voldoen, maar is het de toeschouwer die het beroep op haar empathie toelaat. Het is namelijk moeilijk om als kunstenaar de toeschouwer te dwingen zich te verplaatsen in het kunstwerk. Het gaat erom dat je als toeschouwer bereid bent om voorbij die eerste indruk en dat snelle oordeel te kijken. Dat is een verantwoordelijkheid waaraan we in die rol - als consument - soms iets te makkelijk voorbij gaan. Ook omdat snel oordelen en je niet verdiepen iets is wat de wereld van de sociale media toejuicht en stimuleert met gefilterde plaatjes en TikToks die schreeuwen om snelle hartjes.

Ravijnjaar inzichtelijk