Ook goed nieuws!

Er gloort hoop tussen de donkere wolken

In deze nieuwsbrief:

• Allemaal met de trein

• Het Rijks naar de Veluwe

• Checks & Balances bieden geen garantie

• Weg met vijanddenken

• En nu al het goede nieuws!

• Alleen maar positieve effecten

• Belachelijk simpele oplossing

• Afscheid van Burny Bos

Beste lezer!

"Be careful what you wish for" zei Christianne Mattijssen, directeur Erfgoed en Kunsten van het Ministerie van OCW, woensdag in De Meervaart. Ze zei het tijdens een debat over kunst en duurzaamheid. Zij doelde op de wensen van de sector in het licht van de nieuwe politieke realiteit die als kunstvijandig kan worden gekenmerkt. 

Het debat ging over wat de cultuursector allemaal kan en niet kan als het om het afwenden van de klimaatramp gaat. 

Allemaal met de trein

Het werd snel duidelijk dat verandering moeilijk is. Je kunt een dansgezelschap wel per trein door Europa laten toeren, maar wat doe je met de decors? En kun je erfgoed blijven bewaren als dat tientallen miljoenen per jaar gaat kosten? Het dansgezelschap dan maar wegsaneren?

Of allemaal met de fiets?

Vera Carasso, directeur van de Museumvereniging, wilde desgevraagd het verst gaan: "We moeten ons serieus afvragen hoeveel en welk erfgoed we willen behouden. Hoe zeker is het dat onze kunstwerken nog 500 jaar goed kunnen blijven?"

Het Rijks naar de Veluwe

Carasso refereerde natuurlijk aan het artikel dat in september in de Volkskrant verscheen. Thijs Weststeijn betoogt daarin dat we nu al na moeten denken over rigoureuze maatregelen, zoals het verplaatsen van het Paleis op de Dam naar het hoger gelegen Apeldoorn: Klimaatverandering bedreigt ook ons erfgoed. Hoogleraar Thijs Weststeijn luidt de noodklok: ‘Het was ook míjn blinde vlek’.

Opvallend aan het debat was vooral dat niemand betwistte dat een vermindering van het kunstaanbod een positief klimaat-effect kan hebben. In juni leverde dat gedachtenexperiment van de Raad voor Cultuur nog een rel op: "De kunst weet alles van symbolen, dus kom maar op met die duurzame symboolpolitiek!". 

Misschien kwam het inzicht dat minder maken beter zou kunnen zijn ook wel een beetje door het sombere gesternte waaronder iedereen op dit moment zucht. Want: Op 13 december kan de korting op Kunst en Cultuur al beginnen. 

Checks & Balances zijn geen garantie

Om de zaak nog wat erger te maken: de grondwet, waarachter de beoogde partners van Wilders zich nu nog verbergen, is veel kwetsbaarder dan we denken. Dit las ik in het NJB: Blog - Naar een betere grondwet en een grondwettelijk hof. Onze Checks & Balances blijken net als in de VS opgesteld te zijn in het vertrouwen dat mensen die altijd zullen respecteren. In de VS liet Trump zien wat er kan gebeuren als dat respect weg is. 

De tips van het Nederlands Juristenblad moeten we misschien goed ter harte nemen. 

Over de bedoelingen van een volledig rechts kabinet met kunst hoeven we ons weinig illusies te maken. Onno Weggemans is in Arnhem gaan kijken wat de bezetters aan wie we ons subsidiestelsel te danken hebben, met de kunst voor ogen hadden: In Museum Arnhem spookt Wilders door het hoofd. 

Weg met vijanddenken

Toch moeten we af van vijanddenken. Ik ging praten met de Rotterdamse socioloog die promoveerde op gesprekken met PVV-stemmers. Hij maakt duidelijk dat we moeten luisteren naar die stemmers, eerder dan naar de leiders die hun de woorden in mond leggen. Socioloog Roy Kemmers: 'Niet de culturele instituties moeten beschermd worden, maar de waarden waar ze voor staan.'

Sowieso goed als we vaker onze oren voorrang geven op onze mond, of onze pen. Nu de jonge generatie het lezen rap verleert, is er misschien redding mogelijk via het toneel: 'Ik zeg toch sorry' is nu een boek. Ga het lezen, met elkaar.

En nu al het goede nieuws!

Met onder meer:

• Alleen maar positieve effecten

• Belachelijk simpele oplossing

• Afscheid van Burny Bos

• TV-tips