Recht op ‘online’?
In deze wegens de kersttijd weer cadeau gegeven nieuwsbrief aandacht voor een interessante presentatie van DEN, dat daarin vergeet te denken aan 1 dingetje.
Persberichten
Voor we het diepe in duiken, eerst aandacht voor culturele instellingen die met hun lidmaatschap Cultuurpers mede mogelijk maken. Sluit je aan bij deze uitdijende club en neem een 'Cultureel lidmaatschap'!
Raad voor Cultuur
“Het komt niet vaak voor dat een adviesraad prijzen wint voor de presentatie van een rapport. Het stimuleert ons om ook in de toekomst onze adviezen visueel en inhoudelijk nog meer toegankelijk te maken voor een breed publiek.” Publieksversie van advies ‘Toegang tot cultuur’ wint internationale designprijs - Cultuurpers
Deze nieuwsbrief is deze keer alleen voor leden helemaal gratis. Vind je het fijn dat we er zijn, en wil je meer van ons zien: schrijf je dan in, en je wordt automatisch ook lid van de website! (andersom trouwens ook)
(Lid worden als privépersoon kan ook, dan doe je al mee vanaf 5 euro per maand!)
Beste lezer,
Zo belangrijk als we kunst ook vinden, zo onzeker zijn we als mensen uit de kunstwereld zelf over wat we bieden. Dat geldt voor musea, theaters en concertzalen, maar ook voor schrijvers. Waar blijkt dat uit? Woensdag 11 december presenteerde DEN een interessant onderzoek, uitgevoerd door Motivaction, naar cultuurgebruik onder Nederlanders, met een nadruk op ‘online’. Lees het hier: Inzichten en visitor journey online cultuur DEN.
Daaruit blijkt dat van alle investeringen die tijdens de pandemie zijn gedaan in online aanbod, weinig is overgebleven. De reden is angst dat online in de plaats komt van echt bezoek aan musea, theaters en concertzalen. En omdat online veel kost en minder oplevert, betekent dat verlies.
Aanvullend
Die angst is onterecht, laat het onderzoek zien. ‘Online’ is aanvullend en gaat niet ten koste van live, integendeel zelfs. Voor de toeschouwer gaat er niets boven ‘live’. Online doe je dingen die je anders niet doet, en zoek je naar extra’s die niet live te krijgen zijn, zoals één op één interviews, betere zichtlijnen of beter geluid en beeld. Online kom je op plekken waar je niet heen wil of durft. In het onderzoek bleek dat ‘toegankelijkheid’ voor maar een klein deel van de respondenten een punt was. Wat de vraag zou kunnen oproepen hoe het testen werkt voor kleine doelgroepen, met grote problemen.
Ik zelf zou bijvoorbeeld nooit in een dampende tent op Lowlands willen staan, maar maak graag wat meer van de concerten daar mee. Zelfde geldt voor veel opera: niet in bezit van jacquet voel ik me enorm opgelaten bij de Opera. Vooroordeel natuurlijk, maar hardnekkig.
Sociaal gebeuren
Want podiumkunst, of het nu opera is, een rockconcert, literair festival of theater, is in de eerste plaats een sociaal gebeuren: iets waar je heen gaat om met anderen zijn, met je eigen gezelschap en met het andere publiek. Iets wat ook geldt voor mensen die in hun eentje komen. Thuis kijken kan eenzaam zijn. Het live gebeuren zelf is de aanleiding, inhoudelijk en emotioneel.
Met kunst voeg je betekenis toe aan een sociale gelegenheid. Veel van de meerwaarde komt pas op weg naar huis binnen bij de bezoeker, en dan is ‘online’ dus handig. Om nog eens terug te kijken, iets extra’s te zoeken.
Koptelefoon
Meer inzetten op online dus, is de conclusie van de onderzoekers. Maar online moet dan wel kwaliteit hebben en kunnen concurreren met Netflix. Geen camera’s bij de live theatervoorstelling, maar een speciale registratie voor thuis, met acteurs die niet doen of ze de achterste rij van de schouwburg moeten bespelen.
Bij een streaming zit jij op de bank, op drie meter van het beeld met een koptelefoon op je oren, of de surround-set op een metertje afstand. Dat moet een voorstelling wel aankunnen. Bij een concert kijken we ook online liever eens wat langer naar die ene bassist, dan dat we de hele tijd tegen de dirigent aan moeten kijken. Bij beeldende kunst wil je dichterbij kunnen komen dan in museum of galerie fatsoenlijk wordt geacht. En je wil aan de kunstenaar kunnen vragen waarom dat ene vogeltje in de linkerhoek zo agressief lijkt. Of waarom die vrouw in het gele gewaad naar dat hout kust. (Lees verder voor het antwoord)
Blijven inzetten op online dus. Wel opletten, zoals één van de virtuele aanwezigen opmerkte, dat het met de rechten goed zit.
De Rechten!
Grootste probleem, waar ze bij DEN toch wel heel makkelijk aan voorbij fietsten: de rechten. Als jij een concert streamt van een klein clubje in een obscuur tentje, kom je misschien weg met een krat bier. Maar dat is niet genoeg als je nieuw werk van een bekende componist laat zien. De hele wereld kan het zien en het risico is te groot dat het illegaal wordt verspreid en dan kun je de kunstenaar wel met het rapport van DEN in de hand uitleggen dat dat niet ten koste gaat van het live bezoek, maar als de stream gaat concurreren met een volgende cd- of filmrelease gaat het al gauw over astronomische bedragen
Die problemen zijn gelukkig 2500 jaar na de dood van de maker de wereld uit. Neem Sofokles. Gezien diens populariteit, die al een kleine 2500 jaar onverminderd groot is, na een dipje tussen ca 100 en 1400 na Christus, had diens rechthebbende een miljardairsbestaan kunnen lijden. Een klein gezelschap geeft diens werk nu op een grootse manier op een minipodium een slinger van wereldformaat. Lees de recensie die ik erover schreef: Aluin maakt eindexamen Grieks een feest, dankzij Antigone - Cultuurpers.
De Vrouwen!
Vrouwen staan zelden in lijstjes van rechthebbenden. Veel van hen zijn uit de geschiedenis gevallen, soms door pech, maar ook vaak genoeg door jaloerse mannen. Wat fijn dat het Amsterdam Museum dat recht wil zetten. Linda Huijsmans ging kijken, en ontdekte veel: “Zoals de grootmoeder van auteur Suzanna Jansen. Jansen schreef een ode aan haar die volgens de officiële documenten ‘geen beroep’ had: ‘Wat betekent dat ze een enorme hoeveelheid werk verzette in huis en ongetwijfeld ook daarbuiten.’” Amsterdamse ode aan vrouwen verrassend, en soms schrikbarend, actueel - Cultuurpers
De lijstjes!
December is lijstjesmaand. Wat staat er op jouw lijstje dat ik mee kan nemen in ons jaaroverzicht? Het mag alles zijn, zolang je het maar in een paar regels kunt samenvatten.
Mail het naar mij, of voeg het toe bij de comments. Volgende nieuwsbrief zie je het resultaat.
De Korting!
Het enige wat ik deze maand vraag, is of je collega’s, je organisatie, vrienden, je baas (m/v/x) ook lid wil maken. Praat over Cultuurpers. Eenmalig geef ik je daarvoor een 50% kortingcode, leuk voor onder de kerstboom: WINTER2024. Geef hem door aan vrienden of, als je nog geen lid bent: aan jezelf. Dan ben je het eerste jaar voor de helft van de prijs lid (daarna is het weer de oude prijs).
Vul de code WINTER2024 in bij het couponveld in het inschrijfformulier.
Abonneren op de nieuwsbrief met een groep, of lidmaatschappen cadeau geven kan overigens ook rechtstreeks via de knoppen hieronder. Die bieden weer andere mogelijkheden. Je wordt dan automatisch ook lid van de site.
De kilometers!
MyWheels is inmiddels ook begonnen met het inzetten van deelauto’s als buurtbatterij, omdat hun stekkers twee kanten uit werken. Heb je nog nooit met Mywheels kennisgemaakt, kun je 25 euro ‘rijtegoed’ krijgen als je via deze link reserveert. Het leuke is dat wij dan ook 25 euro ‘rijtegoed’ krijgen bijgeschreven. Kunnen we wat vaker naar je toe komen. :-)
Tot zo ver, vragen of opmerkingen altijd welkom. Je kunt me mailen, of iets achterlaten in de comments (als je lid bent).
Tot zover! Ik hoop dat je de nieuwsbrief waardeert, en weet dat team cultuurpers jou als lezer ook enorm waardeert!
Wijbrand Schaap, Hoofdredacteur
Suzanne Brink, Eindredacteur
PS: Eerste ideeën voor je lijstje
Somebody Somewhere
Een serie waar je gelukkig van wordt, die liefde uitstraalt zonder zoetsappig te worden en die je nu absoluut nodig hebt:
Everyone but us
De titel zeg alles eigenlijk al. Hier op Cultuurpers van genoten omdat die over ons ging en niet over iedereen. Al is een van de spanningsfactoren precies dat: hoe happy, volgens wiens maatstaven, wordt het einde? Geniet ondertussen van briljant schrijfwerk, onderkoeld acteren en de gênantste dialogen in jaren.
PPS: Maria Magdalena
Het fijne van kunst is dat je er altijd weer nieuwe verhalen over kunt vertellen. Of verzinnen. Nieuw boek, dus, want met kerst geven we elkaar boeken cadeau: “Zij is een zondares die door Christus de Kruisdrager wordt verwelkomd en naar het pad van verlossing wordt geleid,” schrijft conservator Asia Graziano in de inleiding van het boek. “In het chaotische en angstige visioen dat Michelangelo ensceneert in de Sixtijnse Kapel, is het detail van Maria Magdalena naast Christus de Verlosser de sleutel tot het begrijpen van een boodschap die Michelangelo aan zichzelf richt en doorgeeft als een erfenis aan de mensheid.”
Verkoop gegarandeerd, of het nu waar is, of niet. Want 2 maanden geleden verscheen een boek dat precies het tegendeel beweerde. Is That Mary Magdalene Hiding in the Corner of Michelangelo’s Sistine Chapel Fresco?
PPPS: Baloji
Deze eindelijk de verrassing van Cannes 2023 gezien (Online gestreamd via Pathé), de film Augure van Baloji. Mooi, vreemd, fantastische muziek en tegelijkertijd op een verontrustende manier confronterend met - ik spreek voor mezelf - je ideeën over Afrika. Immers ik denk graag aan Afrika als een uiterst divers continent dat grote steden heeft, een ontwikkelde industrie, en beschouw aandacht voor oude tradities en stammenrituelen als een tikje te toeristisch, lees: koloniaal. Deze film, met autobiografische kantjes, zet die veilige ideeën allemaal op losse schroeven. Wie met kerst iets verwarrenders wil dan Annie of The Sound of Music.
Over muziek gesproken, die Baloji maakt fantastische muziek.